Een coloscopie is een inwendig onderzoek van de dikke darm. Dit wordt gedaan met een flexibele slang (endoscoop) met een camera en een lampje. Het onderzoek wordt gedaan door een arts, gespecialiseerde verpleegkundige, verpleegkundig specialist of physician assistent.

Op een beeldscherm zijn eventuele afwijkingen, zoals ontstekingen van de dikke darm, poliepen en darmkanker meteen te zien. De arts kan tijdens het onderzoek direct kleine ingrepen doen. Poliepen worden meteen verwijderd. Én er kunnen kleine stukjes weefsel (biopten) worden weggenomen voor nader onderzoek.

Het onderzoek duurt 15-30 minuten. Dit is afhankelijk van de lengte van de darm, de scherpte van de bochten in de darm en of er kleine ingrepen gedaan moeten worden.

Voorbereiding

Voor het onderzoek zelf moeten de darmen goed leeg en schoon zijn. Dit gebeurt door middel van een sterk laxeermiddel. Dit kan je thuis of in het ziekenhuis doen.

Het onderzoek

Op de dag van het onderzoek word je voorbereid door een verpleegkundige van de endoscopie-afdeling. De verpleegkundige vertelt over het onderzoek en je kunt vragen stellen. Daarna kun je je gedeeltelijk uitkleden in een aparte ruimte of achter een gordijn. Je mag je meeste kleding aanlaten, behalve je ondergoed.

Je gaat dan op je linkerzijde op de onderzoeksbank liggen. Je onderlichaam wordt bedekt met een handdoek of laken. Als je klaarligt, komt de arts om het onderzoek te starten. Deze brengt een beetje gel aan je anus aan, zodat de endoscoop beter glijdt. De arts kan dan ook direct de anus en laatste deel van de endeldarm onderzoeken met een vinger (rectaal toucher). Dit is meestal niet pijnlijk. Via de anus wordt de endoscoop voorzichtig verder in je darm gedaan. De kop van de endoscoop is hierbij bestuurbaar. De arts ziet het beeld op een scherm. Je mag zelf ook meekijken.

Soms is de darmwand of het slijmvlies van de darm niet goed zichtbaar. Dan blaast de arts via de endoscoop lucht in de darm. De darm gaat hierdoor wijd openstaan. Je kan hierdoor pijnlijke darmkrampen krijgen. Ook kan je winderig worden. Het beste is om deze lucht gewoon te laten ontsnappen. De arts zal eerst de endoscoop tot het begin van de dikke darm voeren. Dit kan lastig zijn en vergt vaak concentratie van de arts. Om te voorkomen dat de endoscoop tijdens de invoering de dikke darm te veel uitrekt, trekt de arts de endoscoop regelmatig korte stukjes terug.

Ondanks de flexibiliteit van de slang kan het passeren van de bochten in de darm een pijnlijk of vervelend gevoel geven. Soms is het nodig om een andere houding aan te nemen. Of de verpleegkundige ondersteunt je buik om zo het invoeren van de endoscoop gemakkelijker te maken. Verder werkt zo ontspannen mogelijk blijven liggen vaak het beste. Als het begin van de dikke darm bereikt is, is het meest vervelende deel van het onderzoek voorbij. Tijdens het terugtrekken van de endoscoop bekijkt de arts de binnenkant van de dikke darm heel nauwkeurig.

Soms is het nodig dat er biopten worden genomen voor nader onderzoek. Ook kunnen poliepen verwijderd worden. Dit verwijderen van weefsel is pijnloos. Het kan wel wat bloedverlies geven. Benieuwd hoe het onderzoek precies gaat? Kijk dan de animatie over de coloscopie op YouTube

Na het onderzoek

Als het onderzoek klaar is, plaatst de verpleegkundige een slangetje in de anus. Hierdoor wordt de anus even opengehouden. De overbodige lucht kan zo gemakkelijk weg. Er komen soms ook wat resten ontlasting of bloed mee. Je kan nog een tijdje last hebben van buikpijn, darmkrampen, een opgeblazen gevoel en winderigheid. Dit is heel normaal. Zo nodig kun je een pijnstiller innemen.

Tot enkele dagen na het onderzoek kan je wat slijm en vocht verliezen. Als er weefsel is verwijderd, kan je ook wat bloedverlies hebben. Vaak duurt het een aantal dagen voordat er weer ontlasting komt. Dit komt doordat de lege darm zich eerst weer moet vullen.

Uitslag

Als er tijdens het onderzoek duidelijk afwijkingen te zien zijn, bespreekt de arts dit direct na afloop. Soms is het nodig om een afspraak te maken op de polikliniek. Om een eventuele behandeling te starten of de uitslagen van eventuele biopten of poliepen te bespreken.

Verdoving of roesje

Patiënten ervaren een coloscopie heel verschillend. Dit is afhankelijk van je eigen beleving en van je pijngrens. In de meeste ziekenhuizen kan je vragen om een roesje. Via een infuus in je hand of arm wordt een medicijn toegediend dat het bewustzijn verlaagt. Hierdoor merk je weinig van de coloscopie. Je kan nog wel meewerken aan het onderzoek, bijvoorbeeld net iets anders gaan liggen.