16-09-2024
Uit onderzoek blijkt dat de surveillance (opsporen van poliepen ter voorkoming van darmkanker) voor mensen met verhoogd risico op darmkanker zonder duidelijke erfelijke oorzaak, minder belastend en kosteneffectiever kan worden.

Uit het onderzoek, geleid door het Amsterdam UMC, komt naar voren dat de coloscopieën (kijkonderzoeken van de darm) kunnen worden afgewisseld met ontlastingstesten. De resultaten van het onderzoek is gepubliceerd in het toonaangevende vakblad Gastroenterology.

Surveillance bestaande uit een combinatie van coloscopieën en ontlastingstesten voorkomen meer sterfgevallen door darmkanker , terwijl er minder coloscopieën nodig zijn en de kosten ook lager uitvallen in vergelijking met de huidige methode waarbij alleen coloscopieën worden ingezet.

Huidige surveillance voor mensen met een verhoogd familierisico op darmkanker

Bij familiaire darmkanker hebben familieleden van darmkankerpatiënten een verhoogd risico op het ontwikkelen van darmkanker ten opzichte van de algemene bevolking. Er is bij deze groep niet een erfelijke oorzaak gevonden zoals bij mensen met Lynch-syndroom of polyposis. Bij familiaire darmkanker hebben meerdere familieleden kanker (gehad) waardoor het risico op darmkanker binnen deze familie verhoogd is.
In Nederland heeft meer dan 2% van de bevolking in de leeftijdscategorie 45-70 jaar zo’n verhoogd familierisico op darmkanker. Momenteel wordt deze groep geadviseerd om elke vijf jaar een coloscopie te ondergaan tussen de leeftijd van 45 en 75 jaar.
In het nationale bevolkingsonderzoek worden mensen zonder verhoogd risico op darmkanker tussen de 55 en 75 jaar elke twee jaar uitgenodigd om een ontlastingstest te doen. Indien deze test positief is, worden zij doorgestuurd voor een coloscopie.

Hoewel een coloscopie gevoeliger is om darmkanker op te sporen dan een ontlastingstest, is deze ook meer belastend voor de patiënt. Ook leiden de benodigde coloscopieën voor de surveillance van mensen met een verhoogd familierisico op darmkanker tot een hoge druk op de gezondheidszorg. Dit heeft geleid tot de vraag of surveillance voor deze groep kan worden geoptimaliseerd door het gebruik van ontlastingstesten in combinatie met minder frequente coloscopieën.

Het onderzoek en de resultaten

In de studie zijn verschillende strategieën geëvalueerd met een besliskundig model om de surveillance voor mensen met een verhoogd familierisico op darmkanker te verbeteren. Hierbij werd onder andere gekeken naar het verlengen van de tijd tussen coloscopieën en het gebruik van een ontlastingstest in de periode tussen twee coloscopieën. Eén van de onderzochte strategieën bestond uit het aanbieden van een coloscopie elke tien jaar gecombineerd met elke twee jaar een ontlastingstest, vanaf de leeftijd van 40 tot 80 jaar.

De resultaten laten zien dat deze gecombineerde strategie niet alleen meer sterfgevallen door darmkanker kan voorkomen, maar ook de belasting van het aantal coloscopieën vermindert en tegelijkertijd kosten bespaard vergeleken met de huidige praktijk van elke vijf jaar een coloscopie tussen de leeftijd van 45 en 75 jaar.

Conclusie

Voor mensen met een verhoogd familierisico op darmkanker zonder erfelijke factor is de nieuwe strategie van tienjaarlijkse coloscopieën met tweejaarlijks een ontlastingstest een veelbelovende optie voor toekomstige surveillance. Deze aanpak is niet alleen effectiever in het voorkomen van darmkanker sterfgevallen, maar vermindert ook de belasting voor patiënten en verlaagt de kosten voor de gezondheidszorg.

Bron: Amsterdam UMC
DOI artikel: 10.1053/j.gastro.2024.08.025